Verdedigster van het publieke onderwijs

Diana Ravitch is de bekende Amerikaanse onderwijshistorica die veel en goed over de geschiedenis van het onderwijs in haar land heeft geschreven. Ondertussen is ze 87 jaar en onlangs heeft ze haar memoires geschreven. Het is het verhaal over haarzelf, haar leven en denken als neo-conservatief en als progressief. Het is tegelijk het verhaal over het Amerikaanse onderwijs in de naoorlogse periode.
Onderwijs
Author

Harrie Jonkman

Published

November 27, 2025

Ik vroeg me af waarom niet alle mensen in onze rijke samenleving, ongeacht hun rijkdom, klasse, ras of persoonlijke eigenschappen, een fatsoenlijk leven zouden moeten hebben, met gezondheidszorg, fatsoenlijke huisvesting, goede scholen, voedselzekerheid en fysieke veiligheid. Sommige mensen beschouwen dat streven als ‘socialistisch’, ‘communistisch’ of ‘woke’, maar ik niet. Ik denk dat dit voorwaarden zijn voor een goede samenleving.
- Diana Ravitch


Diana Ravitch is de bekende Amerikaanse onderwijshistorica die al lang veel en mooi over de geschiedenis en de actualiteit van het Amerikaanse onderwijs schrijft. Zij is iemand die ik heel graag lees en die voor mij de grote Amerikaanse traditie van onderwijs en democratie vertegenwoordigt. Zij is de onderwijshistorica die eerst aan de linkerzijde van het politieke spectrum zat, naar rechts doorschoof en nu weer links zit. Zij werkte aan de Columbia Teacher College, New York Universiteit, als hoge ambtenaar onder Bush, aan het Brooking Institute en nu toen opnieuw aan de NYU. Zij schreef over het Amerikaanse onderwijs in prachtige boeken zoals *The Troubled Crusade* (1985 ), *Left Back* (2000), *The Death and Life of the Great American* (2011 ) en *The Reign of Error* (2013). Daarnaast schrijft ze regelmatig in vooraanstaande kranten en tijdschriften en enkele jaren geleden is een deel daarvan nog samengebracht in *The Wisdom and Wit of Diana Ravitch* (2019) . Diana Ravitch mengt zich nog dagelijks in discussies over wat er in het onderwijs, Amerika en de wereld gebeurt en heeft daarover uitgesproken gedachten. Iedere dag komen er berichten van haar over onderwijs en democratie in mijn e-mail box binnen, zoals gisteren over Charter-school schandalen, Over Trump-Poetins vredesplan en over de Hispanic populatie in Amerika (https://dianeravitch.net/#subscribe).
Ondertussen is ze 87 jaaar. Onlangs verschenen haar memoires onder de niet heel veel zeggende titel *An Education. How I changed my mind about schools and almost everything else*. Het boek is persoonlijk en eerlijk en tegelijk een analyse van hoe er na de Tweede Wereldoorlog in Amerika over het onderwijs is gedacht. Zij schrijft over haar individuele geschiedenis. Het boek gaat over haar leven en haar denken als neo-conservatief en als verdediger van inhoud, standaarden en testen. Het boek gaat ook over haar overstap naar de progressieve kant en haar leven en haar denken als verdedigster van het publieke onderwijs en politiek activiste.


Diana Ravitch wordt in 1938 (Houston Texas) geboren en groeit op in een grote Joodse familie. Haar ouders hadden Europa achter zich gelaten want dat continent betekende toch alleen maar anti-semitisme, pogroms en de Holocaust. Om uit de problemen te blijven was het goed om in het nieuwe land stil te zijn en hoofd naar beneden te houden. Iets wat ze zelf overigens niet heel lang heeft volgehouden. Haar familieverhaal is verder niet heel spannend, ook al schrijft ze hier voor het eerst over het seksueel misbruik door haar vader en dat een diep spoor bij haar achter laat. Vanuit die bescheiden achtergrond in Houston vertrekt ze naar Wellesley (Massachusettes), waar ze op deze vrouwenuniversiteit in aanraking komt met onder anderen de latere Madeleine Albright (onder andere Minister van Buitenlandse zaken onder Bill Clinton) en Nora Ephron (filmregisseur van onder andere Sleepless in Seattle). Heel veel andere (te veel) namen zullen in het boek nog volgen. Haar interesses voor het schrijven en de politiek worden hier duidelijk. Wellesley is voor haar de goede plek en vormt haar tot de persoon die ze is geworden, schrijft ze. Na haar afstuderen trouwt ze Richard Ravitch en komt terecht in de vooraanstaande familie Ravitch. Een dynastie bijna, met een eigenwijze man en een moeilijke schoonmoeder. Ze komt in de hoogste kringen van New York terecht, maar past daar nooit helemaal. Ze krijgt drie zonen, waarvan er een op twee jarige leeftijd aan leukemie overlijdt. Een ander diep litteken. Terwijl ze op zoek is naar een loopbaan (onder andere als journalist), raakt ze geïnteresseerd in de geschiedenis van het onderwijs. Ze begint met onderzoek naar het lokale onderwijs dat eindigt in een omvangrijke geschiedenis van het openbaar onderwijs in New York City. Zo komt ze in contact met professor Lawrence Cremin van het Teacher College van Columbia Universitet, die zelf aan zijn monumentale studie over de geschiedenis van het Amerikaanse onderwijs werkt. Ravitch’ *The Great School Wars: New York City, 1805-1974* verschijnt in 1975 en op dat boek promoveert ze ook. Zo begint haar academische carrière.
Ondanks dat ze meestal democratisch stemt, wordt ze bekend als een neoconservatief. Ze gelooft in meritocratie, in duidelijke normen en waarden, ze ziet de waarde in van gestandaardiseerde tests voor het onderwijs en moet weinig hebben van feministisch voorrangsbeleid en de radicale pedagogen. Zij is pleitbezorger van een conservatieve onderwijsvernieuwingsbeweging. Het is dan niet vreemd als ze in de jaren negentig wordt benoemd tot Assistant van de Onderwijssecretaris onder president George H. W. Bush. Zij wordt dan echt een publiek figuur en verschijnt regelmatig op televisie, ontmoet en gaat om met allerlei toonaangevende politieke leiders, verkeert in hogere kringen en is zich er bewust van dat ze allerlei priviliges geniet. Na het werk op het Ministerie van Onderwijs gaat ze bij conservatieve denktanks zoals het Brooking Instituut werken, maakt deel uit van verschillende commissies en overheidsinstanties onder de presidenten Bill Clinton en George W. Bush,. Ze schrijft verschillende boeken waarover ze wordt uitgenodigd door talloze programma’s van de grote Amerikaanse media. Ze is dan een toegewijd supporter en promotor van No Child Left Behind, het onderwijsoverheidsbeleid in Amerika dat alle nadruk legt op normen en waarden en testen en toetsen, die ook zij belangrijk vindt voor het onderwijs. Dan ontstaat er twijfel over haar eigen professionele overtuigingen en gaat ze zich publiek herbezinnen.
In 2002 wordt Michael Bloomberg gekozen tot burgemeester van New York City. In het begin verwacht Ravitch veel van hem. Bloomberg en Ravitch hebben regelmatig persoonlijk en hartelijk contact met elkaar. Bloomberg vraagt haar om persoonlijk adviseur van hem te worden. Vervolgens stelt Bloomberg Joel Klein aan om het schoolsysteem van New York aan te passen. Ravitch ziet van nabij wat de consequenties zijn van de ideeën die zij ooit heeft bepleit en die door Klein worden uitgevoerd. Ze wordt zich ervan bewust van dat het testgedreven onderwijs, de privatisering, de keuzevrijheid en het top-downbeleid nadelig uitwerken voor individuele leerkrachten en individuele scholen. Geen enkele onderwijsmethode is goed voor alle kinderen. Ravitch wordt kritisch op de efficiëntie- en het managementdenken dat achter dat testen en toetsen in het onderwijs zit, al is het eerst wat voorzichtig (ook omdat het nog niet breed bekend is dat ze haar man heeft verlaten voor een vrouw). In enkele jaren laat Ravitch haar lang gekoesterde opvattingen over het onderwijs los. Met die opvattingen heeft ze haar geld verdiend en haar persoonlijke en professionele netwerken opgebouwd. Ze is er nu van overtuigd dat de onderwijswereld iets anders is dan de zakenwereld omdat in het onderwijs vertrouwen, wederzijds respect en professionaliteit zo belangrijk zijn. Het gaat niet aan om onderwijzers, scholen en arme gemeenschappen te straffen, miljarden te steken in privatisering van het onderwijs en het publieke onderwijs in de steek te laten. Ze gaat anders over onderwijshervorming denken en stelt zichzelf de taak om bloot te leggen hoe het grote geld en de ‘corporate education reform’ het onderwijs negatief beïnvloeden. Tegen dat grote geld en de invloed die een hele klein groep heeft op het onderwijs wil ze als activiste strijd tegenvoeren. Met Andy Cody richt ze het Netwerk voor Publiek Onderwijs (NPE) op dat ondertussen door 350.000 mensen wordt gevolgd. Want dat publieke en openbare onderwijs is voor haar de basis van de Amerikaanse democratie.


*An Education. How I changed my mind about schools and almost everything else* komt langzaam op gang. Eerst denk je bij het lezen, is dit interessant genoeg om het allemaal op te schrijven. Toch schets ze alles bij elkaar een boeiende geschiedenis van het denken over onderwijs in Amerika in de naoorologse periode. Je ziet wat er gebeurd is, dat het beleid van Obama bijvoorbeeld helemaal niet anders is dan dat van Bush en het laat je nadenken over onderwijs en democratie. Diana maakt heel goed de invloed van het grote geld op het Amerikaanse onderwijs duidelijk en hoe die ‘miljarden jongens’ het onderwijs naar hun hand hebben gezet en willen zetten. Alles wat er allemaal elke dag daar in Amerika gebeurt heeft een langere geschiedenis. Diana Ravitch weet de goede verbanden te leggen. Zij weet wat er in de negentiende eeuw is opgebouwd, welke strijd er aan het begin van de twintigste eeuw, ook in het onderwijs, is geleverd en wat dat voor nu betekent. Ze weet wie het voor het zeggen heeft in het onderwijs, hoe het geld wordt verdeeld en welke ideeën erachter zitten. Zij zoekt de strijd niet, maar die is er. En als je het daar niet over hebt, snap je het krachtenveld en de geschiedenis niet, schrijft ze. Het is goed om Diana Ravitch te lezen, ook al mis je soms de knipoog. Dat heb je wel vaker bij Amerikaanse auteurs die bijzonder uitgesproken zijn en bij wie het veel zwart of wit is. Soms mis je bij haar wat kleur er tussenin en soms moet je haar even terzijde leggen omdat de stelligheid net te veel wordt.
Toch, er is niemand anders die zo goed en mooi over onderwijs en democratie schrijft en denkt op dit moment en laat zien hoe onderwijs en democratie met elkaar te maken hebben. Diana Ravitch past in het rijtje van vooraanstaande Amerikanen als Horace Mann, John Dewey en Lawrence Cremin, die ook zo belangrijk zijn geweest voor onderwijs en democratie in hun land en tijd. Ook Ravitch weet dat voor een levensvatbare democratie het publieke onderwijs, waar alle kinderen naar toe gaan en elkaar ontmoeten, van het grootste belang is. Dat publieke onderwijs is er voor alle gemeenschappen, families en kinderen en ook voor de samenleving, die de vruchten plukt van goed opgeleide burgers. Als we het belang van publiek onderwijs uit het oog verliezen, verliezen we de democratie uit het oog.
Het doet me goed dat ze overigens wel met een knipoog eindigt. Ze heeft met haar vriendin een plaats gereserveerd op een bepaalde begraafplaats. Het blijkt dat ze komt te liggen tegenover het graf van de familie Boss Tweed. Die Boss Tweed speelde in de negentiende eeuw een rol in het New Yorkse publieke schoolsysteem. Ze wil hem interviewen straks, ze kan er niet mee ophouden.


Ravitch, D. (2025). *An Education. How I changed my mind about schools and almost everything else*. New York: Columbia University.